QUARKS & LEPTONS

a night with Pancake Avenue

Na vijf maanden aarzelen wilde ik het maken van een back-up niet langer uitstellen. Dus beluisterde ik weer het bandje dat ik zo'n 13 jaar eerder met Homme had opgenomen. Dat leverde me meer plezier op dan ik had verwacht en wellicht geldt dat ook voor anderen. Ik weet wel dat de opnamen op dit bandje ook aan Homme altijd een grijns hebben kunnen ontlokken.

Waar gaat het hier eigenlijk om ? Het was een op een mooie nazomeravond in september 1987 toen Homme bij mij kwam eten. Na de maaltijd en de wijn moeten we besloten hebben geluiden te gaan produceren middels de twee gitaren die ik toen rijk was. Ik probeerde wat te spelen op een electrische gitaar die ik kort daarvoor had gekregen en Homme gebruikte mijn oude akoestische gitaar als percussie instrument. Toen dit, naar ons idee, wel grappige resultaten begon op te leveren zijn we begonnen met opnemen (voor zover ik me kan herinneren met een vastgeklemde microfoon, waar regelmatig, meestal via het snoer, tegenaan werd gestoten). Het resultaat was een nogal wild auditief experiment met hier en daar botte zo niet beledigende teksten die onze kleine en grote frustraties uit die tijd niet verhullen. Maar er kwamen ook een aantal opnames uit voort waar we bij later beluisteren nog steeds plezier in hadden, ondanks de dubieuze kwaliteit van opname en uitvoering.

Het basisthema Quarks & Leptons (Q&L) werd die avond al vrij snel geboren. De inspiratie voor dit nummer kwam voort uit een boek met gelijknamige titel dat wij (in fotogekopieerde vorm uiteraard) in het voorafgaande jaar hadden gebruikt voor een natuurkunde college (we studeerden toen nog sterrenkunde). In dit boek wordt het zogenaamde "standaard model", dat fysici gebruiken om de wereld te beschrijven, behandeld. Quarks en leptons spelen een hoofdrol binnen dit model als bouwstenen van de materie. Gluonen en fotonen vormen twee van de fundamentele overdragers van wisselwerkingen tussen deeltjes. Deze genoemde typen deeltjes komen op gepaste wijze terug in de eerste regels van de tekst van het nummer. Daarna wordt deze tekst al snel minder duidelijk, maar het bestaan van zwarte gaten wordt hier als apocalyptisch ervaren en alleen bidden lijkt ons van deze dreiging te kunnen redden. De naam Vincent verwijst naar Vincent Icke, de astronoom die de media niet schuwt en de laatste jaren een bekend gezicht is geworden door krant (o.a. NRC) en TV. In die dagen kregen wij nog college van hem en toen was mild effectbejag en image building hem al niet vreemd zodat hij, waarschijnlijk naar eigen wens, in ieder geval onder zijn studenten veelbesproken was. (Icke is overigens wel degelijk een belangrijk popularisator. Ook Homme heeft zijn boek "The force of symmetry" in 1995 gekocht en was daar zeker over te spreken.)

Genoeg over de tekst. Er zijn 3 versies van Q&L opgenomen. Quarks & Leptons part I (603K) laat horen wat de oorspronkelijke gedachte was: een quasi-religieus getinte meezinger. Hier is Homme qua zang nog wat bescheiden, al wordt zijn rol wel duidelijker naarmate het einde nadert. In Quarks & Leptons part II (1343K) is een rasta versie te horen waar Homme naar het einde toe vocaal de hoofdrol neemt . Deze versie hebben we samen nog wel eens 'opgevoerd' op een zogenaamde bonte avond op SSRL, waarbij we ditzelfde bandje draaiden (overigens tot verwarring: men begreep niet waar we deze maffe track hadden opgedoken.) Achteraf gezien is het ritme hier wel erg aan het wandelen, maar dat deerde ons niet. Zodoende kwam er ook een psychedelische versie, Quarks & Leptons part III (721K). Hier heeft Homme gedurende het hele nummer de eerste stem en fungeer ik voornamelijk als echo en voor het produceren van de gitaarblurb.

Daarna komt er nog een hoop zeer geïmproviseerd werk, meestal erg verwarrend als je niet precies weet met wie en wat we ons toen bezig hielden. Een aardig fragment is mijns inziens nog wel "Big Bang part I" (593K), waar de bekende amerikaanse fysicus en wetenschapspopularisator Richard P. Feynman (bij het iets bredere publiek bekend van werkjes als "Surely You're Joking, Mr Feynman !") een rol speelt. Het nawoord (276K) werd gesproken door Homme in de vroege ochtend van 18 september 1987, en vormt een waardig slot van deze bandopnames.

Kort daarna zouden we het bandje Pancake Avenue vormen, met Homme op basgitaar. Daar hebben we nog wel eens een saxofoniste bij betrokken (via de Mare), maar die is na een middagje spelen weer vertrokken toen bleek dat we wel een erg vrije stijl hanteerden. Ik heb nog wel wat Pancake Avenue opnames die helaas van behoorlijk slechte geluidskwaliteit zijn. Wellicht lukt het me stukjes van dit puur instrumentale werk op te poetsen zodat het ook op deze site een plaats kan krijgen (mits men dit verdragen kan ;-)

Hans de Boer
15/08/2000, Rotterdam